Każdego dnia przygotowując i zjadając różnego rodzaju posiłki myślimy o tym, czy mamy na nie ochotę, czy będą nam smakować, czy zaspokoją nasz głód, czy dostarczą odpowiednich wartości odżywczych. Nie zastanawiamy się nad tym jak nasz organizm poradzi sobie z dostarczoną mu obcą dla niego substancją. Każdy pokarm, który trafia do naszego układu pokarmowego, a potem do krwiobiegu jest w rzeczywistości cząsteczką chemiczną, która na różnych poziomach oddziaływuje na organizm, wywołując jego reakcje.
Proces trawienia rozkłada spożywane przez nas pokarmy na małe cząsteczki i dzieli je na aminokwasy, tłuszcze, cukry proste i białka. W jelitach są wchłaniane do krwiobiegu jako składniki odżywcze. Obecnie u coraz większej liczby osób proces ten jest zaburzony poprzez niewłaściwe funkcjonowanie jelita. Zespół jelita przesiąkliwego (tzw. nieszczelne jelito) sprawia, że niestrawione resztki pokarmowe (np. białka mleka krowiego lub pszenicy), przenikają z jelit do krwiobiegu i są rozpoznawalne przez układ immunologiczny jako obce dla organizmu, a we krwi tworzą się przeciwciała (IgG). W konsekwencji w organizmie pojawia się stan zapalny, który może być ogólnoustrojowy lub zlokalizowany w określonych tkankach. Taka nieprawidłowa reakcja organizmu na spożyte pokarmy klasyfikowana jest jako nadwrażliwość pokarmowa.
Nadwrażliwość pokarmowa, nazywana nietolerancją pokarmową, to nieprawidłowa reakcja organizmu na pokarmy, w której bierze udział nasz układ immunologiczny.
Objawy nadwrażliwości pokarmowej są związane z występowaniem przewlekłego stanu zapalnego i mogą dotyczyć różnych układów:
1. Pokarmowego:
wzdęcia, zaparcia, biegunki, nudności, wymioty, kolki, skurcze, uczucie pełności, refluks, trudności z utrzymaniem masy ciała (nadwaga lub niedowaga), zespół złego wchłaniania.
2. Oddechowego:
astma, alergia, nieżyt nosa, częste infekcje, zapalenie zatok.
3. Dermatologicznego:
wypryski, pokrzywka, atopowe zapalenie skóry, trądzik, suchość skóry, świąd skóry.
4. Nerwowego:
migrena, bóle głowy, depresja, zaburzenia koncentracji, zmiany nastroju i zachowania, lęk, bezsenność, nadmierne pobudzenie (ADHD).
5. Kostno – stawowego:
zapalenie stawów, bóle stawowe, bóle mięśni, fibromialgia, osteoporoza.
6. Hormonalnego:
niedoczynność lub nadczynność tarczycy, zespół napięcia przedmiesiączkowego, trudności z poczęciem lub utrzymaniem ciąży.
Choroby, które mogą być związane z występowaniem z nadwrażliwości pokarmowej:
Leśniewskiego-Crohna, Zespół Jelita Wrażliwego (IBS), celiakia, Hashimoto, Reumatoidalne Zapalenie Stawów, cukrzyca, toczeń, łuszczyca, stwardnienie rozsiane, nowotwory, zespół policystycznych jajników.
Współcześnie nawet 45 % populacji może cierpieć na nietolerancje pokarmowe. Zdecydowanie jest to choroba XXI wieku.
Dolegliwości mogą pojawić się po kilku godzinach, a nawet po kilku dniach po spożyciu nietolerowanych pokarmów, dlatego trudno jest powiązać je z konkretnym składnikiem naszej diety. Wytworzone na dany produkt przeciwciała utrzymują się we krwi do 23 dni (jeśli jednak dany produkt spożywamy częściej niż co 3 tygodnie, to przeciwciała i utworzone kompleksy immunologiczne krążą we krwi cały czas). Aby je wykryć, należy pobrać próbkę krwi. Ta cecha odróżnia nadwrażliwość pokarmową od alergii, w przypadku której objawy pojawiają się natychmiast, krótko się utrzymują i mogą bezpośrednio zagrażać życiu lub zdrowiu.
Warto także zaznaczyć, że nadwrażliwość pokarmowa może rozwinąć się w każdym wieku, zarówno w dzieciństwie jak i w wieku dojrzałym. Co jest przyczyną powstania niepożądanej reakcji na pokarmy i w jaki sposób możemy zapobiec powstaniu nietolerancji pokarmowych u nas i naszych dzieci, napiszę w kolejnej części.